چگونه از بنزین به گاز برویم؟ نحوه سوئیچ از گاز به بنزین در خودروهای دوگانه‌سوز ایرانی چجوریه؟ در دنیای امروز، با افزایش قیمت سوخت‌های فسیلی و نگرانی‌های زیست‌محیطی، استفاده از گاز طبیعی فشرده (CNG) در خودروهای دوگانه‌سوز به یکی از گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه و کم‌خطر تبدیل شده است. این سوخت به دلیل هزینه کمتر نسبت به بنزین، تولید آلاینده‌های کمتر و کاهش مصرف منابع نفتی، به‌ویژه در کشورهایی مانند ایران که ذخایر گاز طبیعی فراوانی دارند، بسیار محبوب شده است. اما در کنار این مزایا، چالش‌هایی نیز در استفاده از گاز در خودروها وجود دارد که شامل افت قدرت موتور، کاهش فضای صندوق عقب، نیاز به نگهداری دقیق و مسائل ایمنی مربوط به فشار بالای گاز در مخزن می‌شود. انتخاب بین استفاده از بنزین و گاز نیازمند بررسی دقیق مزایا، معایب و استانداردهای ایمنی است تا خودروها بهینه‌ترین عملکرد را داشته باشند. در این راستا، آگاهی از عملکرد سیستم‌های گازسوز، روش‌های صحیح سوخت‌گیری، نحوه سوئیچ بین گاز و بنزین، و نکات نگهداری مخزن گاز ضروری است. همچنین، با توجه به خطرات احتمالی مانند نشتی، افت شتاب و استهلاک برخی قطعات موتور، لازم است که صاحبان خودروهای دوگانه‌سوز از مراکز معتبر برای نصب و سرویس این سیستم استفاده کنند.
در این مقاله، به بررسی مزایا و معایب استفاده از گاز در خودروهای دوگانه‌سوز، خطرات احتمالی و روش‌های پیشگیری از آن‌ها و نکات مهم در نگهداری و استفاده از سیستم گازسوز می‌پردازیم. آگاهی از این موارد می‌تواند به شما کمک کند تا تصمیمی آگاهانه در مورد استفاده از گاز در خودروی خود بگیرید و از مزایای آن بهره‌مند شوید، در حالی که ایمنی و عملکرد خودرو نیز حفظ شود… گاز از چی درست میشه؟
چگونه از بنزین به گاز برویم؟
در خودروهای دوگانه‌سوز ایرانی، تغییر حالت سوخت از CNG به بنزین بسته به نوع سیستم گازسوز و مدل خودرو، ممکن است کمی متفاوت باشد. اما به‌طور کلی، این کار با استفاده از کلید تغییر سوخت (سوییچ گاز/بنزین) که روی داشبورد نصب شده است، انجام می‌شود.
خودروهای دوگانه‌سوز کارخانه‌ای (OEM)
در خودروهایی که از ابتدا توسط شرکت‌های خودروسازی مانند ایران‌خودرو و سایپا به‌صورت دوگانه‌سوز تولید شده‌اند، فرآیند تغییر سوخت کاملاً اتوماتیک و یا دستی با کلید مخصوص انجام می‌شود. در این خودروها، زمانی که گاز CNG تمام شود، سیستم به‌طور خودکار به حالت بنزین تغییر می‌کند. اما اگر بخواهید دستی این تغییر را انجام دهید:
کافی است کلید تغییر سوخت را فشار دهید تا چراغ نشانگر از CNG به بنزین تغییر کند.
در برخی مدل‌ها، باید ابتدا خودرو را خاموش کنید، سپس کلید تغییر سوخت را فشار داده و دوباره روشن کنید.
خودروهای تبدیل‌شده به دوگانه‌سوز (کارگاهی یا دستی)
- در خودروهایی که در مراکز غیرکارخانه‌ای دوگانه‌سوز شده‌اند، تغییر سوخت معمولاً به‌صورت دستی انجام می‌شود.
- برای تغییر از گاز به بنزین، باید کلید گاز/بنزین را نگه دارید تا چراغ نشانگر روی بنزین قرار گیرد.
- در برخی سیستم‌های قدیمی‌تر، ممکن است نیاز باشد که ابتدا خودرو را خاموش کرده، کلید را فشار داده و سپس دوباره روشن کنید تا تغییر سوخت انجام شود.
تفاوت در خودروهای مختلف ایرانی
پژو ۴۰۵ و پارس دوگانه‌سوز: در این مدل‌ها تغییر از گاز به بنزین اتوماتیک انجام می‌شود. اگر گاز تمام شود، خودرو خودش روی بنزین سوئیچ می‌کند. اما تغییر دستی هم از طریق کلید روی داشبورد امکان‌پذیر است.
سمند دوگانه‌سوز: در مدل‌های جدید سمند، تغییر سوخت کاملاً اتوماتیک است، اما کلید دستی هم برای این کار تعبیه شده است.
پراید و تیبا دوگانه‌سوز: در این خودروها بیشتر مدل‌ها دستی هستند و برای تغییر سوخت باید از کلید سوییچ گاز/بنزین استفاده کرد. در خودروی پراید دوگانه‌سوز، سیستم گازسوز به‌گونه‌ای طراحی شده است که موتور در هر دو حالت بنزین‌سوز و گازسوز قابل استفاده باشد. برای تغییر بین این دو حالت، کلید انتخاب سوخت بر روی داشبورد تعبیه شده است. در زمان روشن کردن خودرو، صرف‌نظر از وضعیت کلید، موتور به‌طور پیش‌فرض در حالت بنزین‌سوز استارت می‌خورد. پس از روشن شدن، در صورتی که کلید در حالت گازسوز قرار داشته باشد، با افزایش دور موتور به بیش از ۳۰۰۰ دور در دقیقه و کاهش شتاب، سیستم به‌طور خودکار به حالت گازسوز تغییر می‌کند. برای تغییر از بنزین به گاز، باید کلید را در حالتی که دور موتور زیر ۳۰۰۰ دور در دقیقه و خودرو در حال شتاب‌گیری نیست، به حالت گازسوز منتقل کرد تا از افت توان جلوگیری شود.
در صورت نیاز به تغییر از گاز به بنزین، با فشردن کلید، سیستم بلافاصله به حالت بنزین‌سوز سوئیچ می‌کند. نکته مهم این است که پس از هر ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلومتر رانندگی با گاز، حداقل ۵ دقیقه با بنزین رانندگی شود تا عملکرد بهینه موتور حفظ شود. همچنین، همواره باید حداقل ۵ لیتر بنزین در باک موجود باشد تا از روشن شدن چراغ هشدار بنزین جلوگیری شود. در صورت استشمام بوی گاز، باید فوراً به حالت بنزین‌سوز تغییر وضعیت داده، شیرهای مخزن گاز را بست و به نمایندگی مجاز مراجعه کرد. برای روشن کردن خودرو مستقیماً در حالت گازسوز (حالت اضطراری)، در حالی که سوئیچ در حالت روشن (ON) است، کلید انتخاب سوخت را در کمتر از ۲ ثانیه از حالت گاز به بنزین و سپس دوباره به گاز تغییر دهید. توجه داشته باشید که از تغییر مکرر وضعیت سوخت خودداری کنید و در صورت کاهش گاز مخزن به حدود یک‌چهارم، که با روشن شدن چراغ نارنجی مشخص می‌شود، به‌موقع سوخت‌گیری نمایید تا از تغییر ناگهانی به حالت بنزین‌سوز جلوگیری شود.
جدید ترین لوازم گازی و مصرفی خودرو
نکات مهم هنگام سوئیچ از گاز به بنزین
- حتماً زمان تغییر سوخت، خودرو روشن باشد تا تغییر به درستی انجام شود.
- در هنگام رانندگی، اگر گاز خودرو تمام شود، خودرو خودکار به بنزین تغییر می‌کند اما ممکن است لحظه‌ای کاهش قدرت احساس کنید.
- اگر هنگام تغییر سوخت، موتور خاموش شد یا با مشکل روشن شد، احتمالاً سیستم گازسوز نیاز به سرویس یا تنظیم ECU دارد.
- در خودروهایی که دستی تغییر می‌کنند، بهتر است خودرو ابتدا روی حالت خلاص باشد و سپس تغییر حالت انجام شود.
با رعایت این نکات، می‌توانید به‌راحتی بین سوخت گاز و بنزین در خودروهای دوگانه‌سوز ایرانی سوئیچ کن
مزایا و خطرات استفاده از گاز در خودروهای دوگانه‌سوز
استفاده از گاز طبیعی فشرده (CNG) در خودروهای دوگانه‌سوز، به دلیل کاهش هزینه‌های سوخت و تأثیر مثبت بر محیط زیست، در ایران بسیار رایج شده است. اما در کنار مزایای متعدد، این سیستم معایب و خطرات خاص خود را نیز دارد. در ادامه، مزایا و خطرات استفاده از گاز در خودرو را بررسی می‌کنیم.
مزایای استفاده از گاز در خودرو
کاهش هزینه‌های سوخت: CNG نسبت به بنزین قیمت پایین‌تری دارد و استفاده از آن می‌تواند هزینه‌های سوخت خودرو را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. در کشور ایران، به دلیل یارانه‌های دولتی، گاز طبیعی بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر از بنزین است.
کاهش آلودگی هوا: گاز طبیعی یکی از پاک‌ترین سوخت‌هاست و در مقایسه با بنزین، میزان آلاینده‌های زیست‌محیطی آن کمتر است. احتراق گاز نسبت به بنزین دی‌اکسیدکربن، منواکسیدکربن و اکسیدهای گوگردی کمتری تولید می‌کند و به کاهش آلودگی هوا، خصوصاً در شهرهای بزرگ، کمک می‌کند.
افزایش عمر موتور و کاهش رسوبات: سوخت CNG نسبت به بنزین کمتر باعث ایجاد دوده و رسوبات در موتور می‌شود که این امر موجب کاهش استهلاک و افزایش عمر قطعات موتور خواهد شد.
ایمنی بالاتر در صورت نشت سوخت: گاز طبیعی به دلیل سبکی نسبت به هوا، در صورت نشت، سریعاً به بالا حرکت کرده و در محیط منتشر می‌شود. در مقایسه با بنزین که مایع است و روی سطح باقی می‌ماند، خطر آتش‌سوزی ناشی از نشت گاز کمتر است.
خطرات و معایب استفاده از گاز در خودرو
کاهش قدرت و شتاب خودرو: یکی از مشکلات رایج خودروهای دوگانه‌سوز، کاهش قدرت و گشتاور موتور هنگام استفاده از CNG است. گاز طبیعی مقدار انرژی کمتری نسبت به بنزین تولید می‌کند که باعث افت شتاب خودرو می‌شود، به‌ویژه در مسیرهای سربالایی یا هنگام حمل بار سنگین.
کاهش فضای صندوق عقب: سیلندر گاز طبیعی به دلیل اندازه بزرگ و وزن زیاد، فضای زیادی از صندوق عقب خودرو را اشغال می‌کند که این موضوع می‌تواند در سفرها و حمل بار مشکل‌ساز باشد.
نیاز به نگهداری و بررسی منظم مخزن گاز: مخزن CNG تحت فشار بسیار بالایی قرار دارد و باید به‌صورت دوره‌ای مورد بازرسی و تست ایمنی قرار گیرد. عدم رعایت استانداردهای ایمنی می‌تواند باعث ترکیدگی مخزن یا نشتی گاز شود که بسیار خطرناک است.
احتمال نشتی و خطر انفجار: در صورت آسیب دیدن مخزن، شیرهای ایمنی یا لوله‌های انتقال گاز، احتمال نشتی و حتی انفجار مخزن وجود دارد. برای جلوگیری از این خطر، باید از تجهیزات استاندارد و باکیفیت استفاده کرد و از نصب غیرمجاز سیستم گازسوز در مراکز غیررسمی خودداری نمود.
کاهش عمر برخی قطعات موتور: با وجود کاهش رسوبات، استفاده مداوم از گاز می‌تواند به سوپاپ‌ها و سرسیلندر موتور آسیب بزند زیرا CNG حرارت احتراق بیشتری نسبت به بنزین تولید می‌کند که ممکن است در بلندمدت باعث فرسودگی زودهنگام قطعات داخلی موتور شود.
سختی سوخت‌گیری و کاهش جایگاه‌های گاز: تعداد جایگاه‌های سوخت‌گیری CNG در مقایسه با پمپ‌بنزین‌ها کمتر است و همین موضوع ممکن است در مسیرهای طولانی یا مناطق کم‌جمعیت باعث مشکل در تأمین سوخت شود. همچنین، فرایند سوخت‌گیری CNG نسبت به بنزین زمان‌برتر است.
استفاده از گاز طبیعی در خودروها یک راهکار اقتصادی و محیط‌زیستی مناسب برای کاهش هزینه‌های سوخت و کاهش آلاینده‌ها است. اما این سیستم معایب و خطرات خاص خود را دارد، از جمله کاهش قدرت موتور، اشغال فضای صندوق عقب، نیاز به نگهداری منظم و خطرات احتمالی نشتی گاز. برای بهره‌مندی از مزایای این سوخت، لازم است استانداردهای ایمنی رعایت شود، تجهیزات باکیفیت مورد استفاده قرار گیرد و سرویس‌های دوره‌ای خودرو به‌موقع انجام شود.
جدید ترین لوازم گازی و مصرفی خودرو
تبدیل خودرو از بنزین به گاز
برای تبدیل خودرو از بنزین به گاز، ابتدا باید نوع گاز مناسب را انتخاب کرد. در ایران، CNG (گاز طبیعی فشرده) گزینه محبوب‌تری نسبت به LPG (گاز مایع) است، زیرا هزینه پایین‌تری دارد، ایمن‌تر است و جایگاه‌های سوخت‌رسانی بیشتری در سطح کشور دارد. از سوی دیگر، LPG به دلیل خطرات ایمنی و نبود زیرساخت مناسب، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین، برای کاهش هزینه‌های سوخت و افزایش ایمنی، استفاده از CNG توصیه می‌شود.
برای دوگانه‌سوز کردن خودرو، لازم است به مراکز مجاز تبدیل سوخت CNG که تحت نظارت شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران فعالیت می‌کنند، مراجعه شود. این مراکز تجهیزات استاندارد و تأییدشده‌ای برای نصب سیستم گازسوز دارند. ثبت‌نام برای این فرآیند به‌صورت اینترنتی از طریق سامانه جامع تبدیل خودرو به گاز طبیعی (www.irngv.ir) انجام می‌شود. پس از ثبت درخواست، نوبت‌دهی برای مراجعه به مراکز مجاز صورت می‌گیرد. در این مرحله، خودروی متقاضیان از نظر فنی بررسی شده و پس از تأیید، فرایند نصب تجهیزات گازسوز آغاز می‌شود.
در حین نصب، تجهیزات مختلفی روی خودرو قرار می‌گیرند که شامل مخزن CNG، ریل سوخت و انژکتورهای گاز، رگلاتور کاهش فشار، ECU گاز و شیرهای ایمنی است. مخزن گاز معمولاً در صندوق عقب تعبیه می‌شود که ممکن است فضای بار خودرو را کاهش دهد. پس از نصب، خودرو باید تست نشتی و ایمنی را پشت سر بگذارد تا از عملکرد صحیح سیستم گازسوز اطمینان حاصل شود.
پس از تبدیل، خودروهای دوگانه‌سوز نیازمند مراقبت‌های ویژه‌ای هستند. توصیه می‌شود که مخزن CNG هر چهار سال یک‌بار تست هیدرواستاتیک شود تا از سلامت و ایمنی آن اطمینان حاصل شود. همچنین، بهتر است خودرو به‌طور منظم سرویس شود تا افت عملکرد در سیستم گازسوز به حداقل برسد. در نهایت، با تبدیل خودرو از بنزین به گاز، نه‌تنها هزینه‌های سوخت کاهش پیدا می‌کند، بلکه میزان آلایندگی کمتر شده و کمک قابل توجهی به حفظ محیط زیست خواهد شد.
سوالات رایج مردم در مورد گاز و گازسوز کردن خودرو
1. گازسوز کردن خودرو چه مزایایی دارد؟
گازسوز کردن خودرو می‌تواند هزینه‌های سوخت را به طور قابل توجهی کاهش دهد، زیرا گاز طبیعی (CNG) ارزان‌تر از بنزین است. همچنین، این سوخت به دلیل پاک بودن، آلایندگی کمتری تولید می‌کند و به کاهش آلودگی هوا کمک می‌کند. علاوه بر این، استفاده از گاز موجب کاهش رسوبات در موتور می‌شود که در بلندمدت به افزایش عمر موتور کمک می‌کند.
2. آیا گازسوز کردن خودرو ضرری برای موتور دارد؟
در صورتی که سیستم گازسوز به درستی نصب و نگهداری شود، هیچ آسیبی به موتور وارد نمی‌کند. اما استفاده نادرست از آن یا نصب غیرمجاز می‌تواند مشکلاتی مانند کاهش قدرت موتور یا آسیب به قطعات موتور ایجاد کند. بنابراین، برای حفظ عملکرد بهینه، باید از مراکز معتبر برای نصب و سرویس‌های دوره‌ای استفاده کنید.
3. چگونه از بنزین به گاز سوئیچ کنیم؟
برای سوئیچ از بنزین به گاز، کافی است دکمه تعویض سوخت موجود در داشبورد خودرو را فشار دهید. در اکثر خودروهای دوگانه‌سوز، این تغییر به صورت خودکار انجام می‌شود و هنگامی که دور موتور بیشتر از ۳۰۰۰ دور بر دقیقه باشد، خودرو به حالت گازسوز تغییر می‌کند. در غیر این صورت، باید تغییر را به صورت دستی انجام دهید.
4. آیا گاز طبیعی برای همه خودروها مناسب است؟
گاز طبیعی به طور کلی برای بسیاری از خودروهای سواری و وانت‌ها قابل استفاده است. با این حال، برخی خودروهای قدیمی‌تر یا خودروهایی با موتورهای خاص ممکن است به تنظیمات یا تغییرات بیشتری نیاز داشته باشند. برای اطمینان از امکان گازسوز کردن خودرو، بهتر است از یک کارشناس متخصص کمک بگیرید.
5. آیا خودروهای گازسوز قدرت کمتری دارند؟
بله، معمولاً خودروهای گازسوز در مقایسه با خودروهایی که از بنزین استفاده می‌کنند، قدرت کمتری دارند. این به دلیل آن است که گاز طبیعی انرژی کمتری نسبت به بنزین تولید می‌کند. البته این کاهش قدرت در بیشتر مواقع قابل توجه نیست، مگر در شرایط خاص مانند رانندگی در سربالایی یا حمل بار سنگین.
6. آیا سیستم گازسوز ایمن است؟
بله، سیستم گازسوز زمانی که به درستی نصب و نگهداری شود، ایمن است. مخازن گاز طبیعی معمولاً دارای استانداردهای ایمنی بالایی هستند و به خوبی در برابر فشار و دما مقاوم هستند. با این حال، باید به صورت دوره‌ای مخزن و اتصالات گاز بررسی شوند تا از بروز نشتی یا خرابی‌های احتمالی جلوگیری شود.
7. چه مدت زمانی طول می‌کشد تا یک خودرو گازسوز شود؟
معمولاً برای تبدیل یک خودرو به گازسوز، به طور متوسط ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان نیاز است، بستگی به مدل خودرو و نوع سیستم گازسوز دارد. این فرآیند شامل نصب مخزن گاز، شیرها و سیستم سوخت‌رسانی می‌شود. توصیه می‌شود که این کار توسط مراکز مجاز انجام شود تا ایمنی و کیفیت سیستم گازسوز تضمین شود.
8. آیا بعد از گازسوز کردن خودرو باید هزینه‌های اضافی پرداخت کنم؟
بله، علاوه بر هزینه نصب سیستم گازسوز، ممکن است نیاز به سرویس‌های دوره‌ای برای نگهداری سیستم گازسوز داشته باشید. همچنین، به دلیل استفاده از گاز به‌جای بنزین، هزینه‌های سوخت شما کاهش پیدا خواهد کرد، اما باید توجه داشته باشید که ممکن است فضای صندوق عقب خودرو اشغال شود.
9. در صورت تمام شدن گاز در مسیر، چگونه می‌توانم به بنزین سوئیچ کنم؟
در خودروهای دوگانه‌سوز، به‌طور معمول هنگامی که مخزن گاز به پایان برسد، سیستم به طور خودکار به حالت بنزین تغییر می‌کند. در صورتی که سیستم به‌طور خودکار تغییر نکند، می‌توانید از دکمه سوئیچ سوخت برای انتقال به حالت بنزین استفاده کنید. مهم است که در هنگام رانندگی با گاز همیشه حداقل ۵ لیتر بنزین در مخزن داشته باشید.
10. آیا گاز طبیعی برای محیط زیست مفید است؟
بله، گاز طبیعی به‌عنوان یکی از سوخت‌های پاک، در مقایسه با بنزین و گازوئیل، آلودگی کمتری تولید می‌کند. استفاده از CNG باعث کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن، منواکسیدکربن و اکسیدهای نیتروژن می‌شود که تأثیر مثبت زیادی بر کیفیت هوای شهرها و کاهش اثرات گازهای گلخانه‌ای دارد.
جدید ترین لوازم گازی و مصرفی خودرو
آیا استفاده از گاز در خودروهای دوگانه‌سوز انتخاب مناسبی است؟
با توجه به افزایش قیمت سوخت‌های فسیلی و تأثیرات زیست‌محیطی ناشی از مصرف بنزین، استفاده از گاز طبیعی فشرده (CNG) در خودروهای دوگانه‌سوز به‌عنوان یک جایگزین اقتصادی و پاک مورد توجه بسیاری از رانندگان قرار گرفته است. این سوخت نه‌تنها هزینه‌های مصرفی را کاهش می‌دهد، بلکه به دلیل تولید آلاینده‌های کمتر، نقش موثری در کاهش آلودگی هوا دارد. علاوه بر این، گاز طبیعی باعث ایجاد رسوبات کمتری در موتور شده و در برخی موارد عمر مفید قطعات را افزایش می‌دهد. اما در کنار این مزایا، چالش‌هایی مانند کاهش قدرت و شتاب خودرو، اشغال فضای صندوق عقب، نیاز به نگهداری منظم مخزن و احتمال نشتی گاز وجود دارد که رانندگان باید پیش از تصمیم‌گیری به آن‌ها توجه کنند. همچنین، نحوه سوئیچ بین بنزین و گاز در خودروهای دوگانه‌سوز اهمیت زیادی دارد، زیرا استفاده نادرست از سیستم می‌تواند باعث کاهش عملکرد موتور یا حتی آسیب به آن شود.
چگونه از بنزین به گاز برویم؟ برای تغییر سوخت از بنزین به گاز در خودروهای دوگانه‌سوز، کافی است دکمه مخصوص تعویض سوخت که معمولاً روی داشبورد خودرو قرار دارد، فشار داده شود. این فرایند به‌صورت خودکار یا دستی بسته به مدل خودرو انجام می‌شود. هنگام تغییر از بنزین به گاز، لازم است ابتدا خودرو در حالت بنزین روشن شود تا موتور به دمای مطلوب برسد، سپس می‌توان سوخت را به گاز تغییر داد. این کار باعث می‌شود که موتور عملکرد بهتری داشته باشد و از آسیب به سیستم سوخت‌رسانی جلوگیری شود. همچنین، در هنگام رانندگی، در صورت کاهش فشار گاز یا اتمام آن، سیستم به‌طور خودکار به حالت بنزین برمی‌گردد تا راننده بتواند بدون مشکل به مسیر خود ادامه دهد.
نکته مهم: استفاده صحیح از سیستم گازسوز و انجام سرویس‌های دوره‌ای مخزن و اتصالات گاز، برای حفظ ایمنی و کارایی خودرو ضروری است. رانندگان باید حتماً از مراکز مجاز برای نصب و بازرسی سیستم گازسوز استفاده کنند تا از نشتی گاز و سایر خطرات احتمالی جلوگیری شود.
در نهایت، انتخاب بین استفاده از گاز یا بنزین بستگی به نیازهای راننده، شرایط رانندگی، میزان مسافت طی‌شده روزانه و نوع خودرو دارد. اگرچه CNG یک گزینه مقرون‌به‌صرفه و سازگار با محیط‌زیست است، اما لازم است که به نکات فنی و ایمنی آن توجه شود تا از هرگونه آسیب احتمالی به خودرو جلوگیری گردد.
